_{سخنان بزرگان و مشاهیر در باره حقوق حیوانات و گیاه‌خواری}

_{در طول تاریخ بسیاری از اندیشمندان و مشاهیری که از طرفداران حقوق حیوانات بودند، در این راستا نظریات قابل تأملی داشته­ اند. مشاهیری چون بودا، افلاطون، فیثاغورث، گاندی و ...}

_{در این رابطه با گفته­ های تعدادی از آنها آشنا می­شویم:}

_بودا

• _{«کسی که از هر نوع خشونت به همۀ موجودات زنده، ضعیف یا قوی، خودداری می‌کند، کسی که نه می‌کشد و نه باعث می‌شود دیگران بکشند، او از نظر من یک انسان مقدّس است.»}
• _{«کسی که در جستجوی خوشبختی، با خشونت به سایر موجودات، که خود در آرزوی خوشبختی هستند، ظلم می‌کند خوشبختی را نخواهد یافت.»}
• _{آنکه دنبال خوشبختی است با ظلم و خشونت به سایر موجودات، آن را نخواهد یافت.}

_{فیثاغورث (Pythagoras)، فیلسوف و ریاضیدان یونانی}

• _{«آنچه انسان با حیوانات انجام می‌دهد، به انسان باز می‌گردد. کسی که با چاقو گلوی گاوی را می‌برد و نسبت به فریاد ترس بی‌تفاوت می‌ماند، کسی که با سنگدلی گوسفندی را ذبح می‌کند و پرنده‌ا‌ی را که خود به او غذا داده است، نوش جان می‌کند، چنین کسی چقدر از جنایت دور است؟»}
• _{«زمین، سفره‌ا‌ی سخاوتمندانه از غذاهای عاری از گناه پیش روی ما پهن کرده است و ضیافت‌هایی برای ما برپا داشته است که به هیچ خون‌ریزی و قصابی آلوده نیستند. تنها چهارپایان، گرسنگی خود را با گوشت فرو می‌نشانند و آن هم نه همۀ آنان، چرا که اسب‌ها، گاوها و بزها از علف تغذیه می‌کنند. تا زمانی که مردم حیوانات را بکشند، همدیگر را خواهند کشت. در حقیقت، کسی که بذر قتل و رنج را می‌پاشد، نمی‌تواند از لذّت و عشق بهره‌ا‌ی برد.»}
• _{«تا زمانی که انسان یک نابود کنندۀ ظالم برای موجودات پایین‌تر است، هرگز سلامت و صلح را تجربه نخواهد کرد چون تا زمانی که انسان‌ها حیوانات را می‌کشند، همدیگر را خواهند کشت.»}

_{ماهاتما گاندی (Mahatma Gandhi)}

• _{«برای من، زندگی یک بره به هیچ وجه کم ارزش‌تر از زندگی یک انسان نیست.»}
• _{«از نقطه نظر من، گوشت غذای مناسبی برای گونۀ ما (انسان‌ها) نیست. اگر ما خود را اشرف مخلوقات می‌دانیم، به غلط از دنیای حیوانات پایین‌تر تقلید می‌کنیم.»}
• _{«عظمت و پیشرفت اخلاقی یک ملت را می‌توان از روی نحوۀ برخورد آن با حیوانات محک زد.»}
• _{«بره… انسان… هر چقدر یک موجود ناتوان‌تر باشد، به همان اندازه باید از سهم بیشتری از حمایت انسانیت در برابر بی‌رحمی انسانی برخوردار باشد.»}
• _{«زمین می‌تواند نیازهای انسان را تاُمین کند ولی نمی‌تواند حرص و طمع او را سیر کند.»}
• _{«من احساس می‌کنم، لازمۀ پیشرفت معنوی این است که ما به کشتن موجودات هم‌نوع خود برای ارضاء تمایلات جسمی خود پایان دهیم.»}
• _{«آزمایش روی حیوانات، سیاه‌ترین همۀ جنایات سیاهی است که بشر در زمان کنونی در برابر خدا و مخلوقات زیبای او مرتکب می‌شود.»}

_{توماس ادیسون (Thomas Edison)}

• _{«خودداری از خشونت به والاترین اخلاقیات، که هدف تکامل است، سوق می‌دهد. تا زمانی که به آزار موجودات زنده پایان ندهیم، همۀ ما وحشی هستیم.»}
• _{«من همانقدر گیاه‌خوارم که مخالف سرسخت الکل هستم چون به این ترتیب می‌توانم بهترین بهره را از مغز خود ببرم.»}

_{لئوناردو داوینچی (Leonardo da Vinci)}

• _{«من از ابتدای دوران کودکی از خوردن گوشت امتناع کردم. روزی فرا خواهد رسید که مردم به قتل یک حیوان همان گونه نگاه خواهند کرد که امروز به قتل یک انسان. زمانی فرا خواهد رسید که ما خوردن حیوانات را با همان دید قضاوت خواهیم کرد که امروز خوردن هم‌نوع خود، آدم‌خواری را.»}
• _{«اگر بشر آزادی می‌خواهد، چرا پرنده‌ها و حیوانات را در قفس زندانی می‌کند؟ به راستی که بشر پادشاه حیوانات است، چرا که بی رحمی او سرآمد همۀ آنهاست. ما از مرگ دیگران زندگی می‌کنیم، ما گورستان‌های متحرک هستیم.»}

_{آلبرت اینشتین (Albert Einstein)}

• _{«غذاهای گیاهی تأثیر بسزایی بر خلق ما می‌گذارند. اگر تمام دنیا به گیاه‌خواری رو آورد، سرنوشت نوع بشر می‌تواند تغییر کند.»}
• _{«انسان قسمتی از یک تمامیت است که ما آن را جهان می‌نامیم، قسمتی محدود به زمان و فضا. او خود را، افکار و احساسات خود را، جدا از بقیه می‌داند، نوعی توّهم بصری از دانش خود. این توّهم، نوعی زندان برای ماست که ما را به امیال شخصی و توجه به نزدیک‌ترین افراد به ما محدود می‌کند. وظیفۀ ما باید این باشد که با گسترش دایرۀ محبت خود به تمام موجودات زنده و کل طبیعت، با همۀ زیباییش، خود را از این زندان رها کنیم. هیچ کس نمی‌تواند به طور کامل به این هدف دست یابد ولی کوشش در این راه، به خودی خود، قسمتی از نجات و اساس امنیت درونی است.»}
• _{«اگر کسی آرزو دارد به پرهیزکاری برسد، اولین ریاضت او باید خودداری از آزار حیوانات باشد.»}

_{آلبرت شوایتزر (Albert Schweitzer)}

• _{«تا زمانی که بشر دایرۀ محبت خود را به همۀ موجودات زنده گسترش ندهد، به صلح دست نخواهد یافت».}
• _{«بگذار هیچ کس از زیر بار مسئولیت شانه خالی نکند. تا زمانی که این همه رفتار بیمارگونه به حیوانات تحمیل می‌شود، تا زمانی که ناله‌های حیوانات تشنه در واگن‌های قطار ناشنیده می‌ماند، تا زمانی که این همه خشونت در کشتارگاه‌های ما روا می‌شود… ما همه در گناه شریک هستیم.»}
• _{«انسان متفکر باید در برابر عادت‌های ظالمانه به مبارزه برخیزد، مهم نیست (این عادت‌ها) تا چه حد در سنّت ریشه کرده و با هالۀ قداست احاطه شده باشند، تا زمانی که انتخاب داریم باید از شکنجه و روا داشتن آزار و اذیت در زندگی دیگران، حتی پست‌ترین موجود خودداری کنیم. روا داشتن این (آزار و اذیت) انکار انسانیت ما و به دوش کشیدن بار گناهی است که چیزی با آن هم‌ترازی نمی‌کند.»}
• _{«این تقدیر هر حقیقت است که وقتی برای اولین بار عنوان می‌شود، مورد تمسخر قرار گیرد. زمانی تصّور اینکه سیاهان واقعاً انسان هستند و باید مانند انسان با آنها برخورد شود، احمقانه به نظر می‌رسید. آنچه زمانی احمقانه به نظر می‌رسید، امروز یک حقیقت بدیهی است. امروز تقاضای احترام مساوی برای تمام اشکال زندگی به عنوان لازمۀ جدی اخلاق منطق‌گرا اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد ولی زمانی فرا خواهد رسید که مردم شگفت‌زده خواهند شد که در زمان‌های بسیار دور انسان‌هایی وجود داشتند که تشخیص دادند آزار بدون تفکر به زندگی، با اخلاق واقعی منافات دارد. اخلاقیات در کامل‌ترین حالت خود، مسئولیت نسبت به هر چیزی است که زندگی دارد.»}
• _{«هر جا حیوانی در خدمت به بشر رنج می‌کشد، رنج‌های او به همۀ ما مربوط می‌شود.»}
• _{«عادت خوردن گوشت با احساسات درونی ما هم‌خوانی ندارد.»}
• _{«این همدردی انسان با همۀ موجودات است که از او یک انسان واقعی می‌سازد.»}
• _{«هر مذهب یا فلسفه‌ا‌ی که بر اساس احترام به زندگی پایه‌ریزی نشده باشد، مذهب یا فلسفۀ واقعی نیست.»}
• _{«انسانی که تبدیل به یک موجود متفکر شده است، خود را موظف می‌داند برای زندگی همۀ موجوداتی که می‌خواهند زندگی کنند، احترام قائل شود همان‌طور که برای زندگی خود احترام قائل می‌شود. او زندگی دیگری را در زندگی خود تجربه می‌کند.»}
• _{«روح انسان نمرده است، او در خفا به زندگی خود ادامه می‌دهد… زمان آن فرا رسیده است که باور کنیم، محبت، که کلیۀ اخلاقیات باید از آن ریشه گیرند، تنها زمانی به وسعت و عمق کامل خواهد رسید که کل موجودات زنده را در بر گیرد و خود را تنها به نوع بشر محدود نکند.»}
• _{«تنها مقدار بسیار کم از خشونت زیادی که از انسان سر می‌زند را می‌توان به غریزۀ بی‌رحم نسبت داد. بیشتر این، از بی‌فکری یا عادت موروثی سرچشمه می‌گیرد. بنابراین، ریشه‌های خشونت آنقدر که فراگیر هستند، قوی نیستند. ولی زمانی باید فرا رسد که نامردمی حمایت شده با بی‌فکری و عادت در برابر انسانیت پشتیبانی شده توسط فکر سر تسلیم فرود آورد. بیایید تلاش کنیم تا این زمان فرا رسد.»}
• _{رومن رولان (Roman Rolland )}
• _{«برای انسان آزاد اندیش، در آزار حیوانات چیزی غیر قابل تحمل‌تر از آزار انسان‌ها وجود دارد، چرا که حداقل مورد دوم (آزار انسان‌ها) بدی و فرد مرتکب جنایتکار محسوب می‌شود. ولی هر روز هزاران حیوان قصابی می‌شوند بدون آنکه اثری از پشیمانی به جا ماند، اگر هم کسی به این موضوع اشاره کند، مضحک به نظر می‌رسد و این جنایت غیر قابل بخشش است. این به تنهایی توجیه می‌کند که انسان ها سزاوار رنج کشیدن هستند. این فریاد انتقام خطاب به نسل بشر است. اگر خدا وجود دارد و این را تاب می‌آورد، این فریاد انتقام خطاب به خداست.»}
• _{«به نظر من، بی‌رحمی در مقابل حیوانات و بی‌تفاوتی در برابر رنج‌های آنها یکی از بزرگ‌ترین گناهان بشریت است. این مسئله، پس‌زمینۀ تباهی بشر است. وقتی انسان قادر است این همه رنج دهد، وقتی خود رنج می‌کشد، چه جای شکایتی دارد؟»}
• _{مارک تواین (Mark Twain)}
• _{«برای من مهم نیست آیا زنده‌شکافی (کالبد شکافی موجودات زنده) به حال بشریت سودی دارد یا نه… دردی که بدون توافق بر حیوانات تحمیل می‌شود دلیل اصلی مخالفت من با آن است و این، برای مخالفت من دلیل قانع کننده است بی آنکه لازم باشد بیشتر از این به آن بپردازم.»}
• _{ولتر (Voltaire) شاعر فرانسوی}
• _{«چقدر رقّت‌آور و چقدر کمبود تفکر اگر گفته شود حیوانات ماشین‌هایی تهی ار فهم و احساس هستند… آیا طبیعت این همه رشتۀ عصبی را برای آن در این حیوان تعبیه کرده است که چیزی را درک نکند؟ آیا او عصب‌هایی دارد که قابلیت رنج کشیدن را از او می‌گیرند؟ به نظر من، مردم برای انکار این همه دلایل طبیعی که نشان می‌دهند حیوانات ماشین‌های متحرک نیستند شایستۀ سرزنش هستند. گذشته از این، به نظر می‌رسد که (این مردم) هرگز با دقت و توجه به رفتار حیوانات نگاه نکرده‌ا‌ند و صداهای متفاوت نیاز، رنج، لذّت، عشق، خشم و علایق آنها را نشنیده‌ا‌ند. اگر آنها نمی‌توانستند احساس کنند، قادر نبودند به این خوبی (این احساسات را) ابراز کنند… همانطور که موهبت زندگی به ما بخشیده شده است، به آنها نیز بخشیده شده است، همان احساسات، همان تصّورات، همان حافظه و همان خلقت.»}
• _{«گیاه‌خواری حکم معیاری را دارد که توسط آن تشخیص می‌دهیم آیا پی‌گیری کمال اخلاقی در طرف بشری واقعی و صادقانه است یا نه.»}
• _{«آنچه مشخص است این حمام‌های خون که بدون پایان در کشتارگاه‌ها و آشپزخانه‌های ما برگزار می‌شوند، انزجار ما را بر نمی‌انگیزند. کاملاً برعکس، ما این حیوانیت را که غالباً عامل بیماری نیز هست، برکت خدا می‌دانیم و از او به خاطر قتل‌هایمان تشکر می‌کنیم. آیا ممکن است چیزی منزجر کننده‌تر از تغذیۀ دائمی از لاشه‌ها وجود داشته باشد؟»}
• _{فرانس کافکا (Franz Kafka) نویسنده چک}
• _{«حالا می‌توانم با خیال راحت به شما نگاه کنم؛ من دیگر شما را نمی‌خورم (در حال تماشای آکواریم ماهی‌ها)»}
• _{«حیوانات بیچاره! با چه وسواسی بدن و حواس خود را محافظت می‌کنند…چیزی که برای ما به سختی یک غذای شب است ولی برای آنها خود زندگی است.»}
• _{فردریش نیچه (Friedrich Nietzche) فیلسوف و دانسمند آلمانی}
• _{«سلامتی روانی از آشپزخانه شروع می‌شود.»}
• _{«کل فلسفۀ قدیمی بر پایۀ زندگی ساده استوار بود و قناعت را تعلیم می‌داد. از این دیدگاه، تعداد کم فیلسوفان گیاه‌خوار در مقایسه با تمام فیلسوفان جدید خدمت بیشتری به بشریت کرده‌ا‌ند و تا زمانی که فیلسوفان، جسارت دنبال کردن یک شیوۀ کاملاً متفاوت زندگی را نداشته باشند و الگو نباشند، ذرّه‌ا‌ی ارزش ندارند.»}
• _{لئو تولستوی (Leo Tolstoi) نویسنده روس}
• _{«از حیوان‌کشی تا آدم‌کشی و از حیوان‌آزاری تا انسان‌آزاری تنها یک قدم فاصله است.»}
• _{«اگر نمی‌توانی انسانی را بکشی خوب است، اگر نمی‌توانی گاو یا پرنده‌ا‌ی را بکشی بهتر است، اگر نمی‌توانی هیچ ماهی یا حشره‌ا‌ی را بکشی بهتر است. سعی کن تا جایی که می‌توانی پیش بروی. به این مسئله فکر نکن چه چیز ممکن و چه چیز ناممکن است. تو هر آنچه در توان داری انجام بده، همه چیز به این نکته بر می‌گردد.»}
• _{«گوشت‌خواری باقیماندۀ وحشیت است؛ حرکت به سمت گیاه‌خواری اولین و طبیعی‌ترین نتیجۀ روشن‌فکری است.»}
• _{«تا زمانی که کشتارگاه‌ها وجود دارند، میدان‌های جنگ وجود خواهند داشت.»}
• _{«اگر انسان به جد و صادقانه راه اخلاق را جستجو می‌کند، اولین چیزی که باید ترک کند، گوشت‌خواری است.»}
• _{«بشر می‌تواند بدون کشتن حیوانات برای غذا زندگی کند و سالم باشد. بنابراین، کسی که گوشت می‌خورد، تنها برای ارضاء شهوت خود در گرفتن جان حیوانی شرکت کرده است.»}
• _{«وقتی یک نفر با حیوانی بدرفتاری می‌کند، بی‌رحم تلقی می‌شود ولی اگر در جایی افراد زیادی تحت عنوان تجارت با حیوانات بدرفتاری کنند، نادیده گرفته می‌شود و تا زمانی که پای مقادیر زیادی پول در میان باشد، تا آخرین لحظه، توسط همین مردم که در سایر موارد افراد باهوشی هستند، مورد حمایت قرار می‌گیرد.»}
• _{«آنچه من در مورد آزمایش روی حیوانات فکر می‌کنم این است که اگر مردم تصدیق کنند که برای منافع بسیاری زندگی موجودات را بگیرند یا آن را به خطر اندازند، مرزی برای این بی‌رحمی وجود نخواهد داشت.»}
• _{تاگور (Rabindranath Tagore) شاعر هندی}
• _{«ما می‌توانیم گوشت را ببلعیم چون به عمق بی رحمی و معنای کاری که انجام می‌دهیم فکر نمی‌کنیم. بی رحمی… یک گناه اساسی است و هیچ توجیه و تمایزی برای آن وجود ندارد.»}
• _{چارلز داروین (Charles Darwin)،}
• _{محبت به همۀ موجودات زنده، شریف‌ترین ویژگی یک انسان است.}
• _{از نظر استعدادهای روانی هیچ تفاوت بنیادی میان انسان و پستانداران دیگر وجود ندارد… تفاوت عقلانی میان انسان و حیوانات دیگر، با تمام بزرگی‌اش تنها در درجه است و نه در نوع. بر اساس تجربۀ ما حواس و شهود، احساسات و استعدادهای مختلف مانند محبت، حافظه، توجه و کنجکاوی، تخّیل، استدلال و … که انسان‌ها مرتب به آن می‌بالند ممکن است در یک موجود ابتدایی نیز وجود داشته باشد و حتی گاهی در حیوانات پایین‌تر بهتر شکل گرفته باشد.}
• _{حتی در کرمی که در زمین می‌خزد، نور خدایی وجود دارد. وقتی تو موجودی را ذبح می‌کنی، خدا را ذبح می‌کنی.}
• _{حیوانات وحشی هرگز برای ورزش نمی‌کشند. انسان تنها موجودی است که تنها برای سرگرمی موجودات هم‌نوع خود را زجر می‌دهد و می‌کشد.}
• _{ارنست بل (Ernest Bell)}
• _{این فرضیۀ قدیمی که حیوانات تنها از روی غریزه عمل می‌کنند، در حالی که انسان حق انحصار استدلال کردن را دارد، امروزه تنها توسط تعداد کمی از مردم که هیچ اطلاعی درباره حیوانات ندارند حمایت می‌شود. ما تنها می‌توانیم تعجب کنیم که چگونه چنین فرضیۀ پوچی این همه وقت دوام داشته است در حالی که از هر طرف شواهد قدرت استدلال حیوانات غوغا می‌کند.}
• _{جورج برنارد شاو (George Bernard Shaw)}
• _{متوسط عمر یک انسان گوشت‌خوار ۶۳ سال است. من ۸۵ ساله‌ا‌م و به همان سختی که همیشه کار کرده‌ا‌م کار می‌کنم. من به اندازۀ کافی زندگی کرده‌ا‌م و می‌خواهم بمیرم! یک استیک گوشت گاو کار مرا خواهد ساخت ولی من نمی‌توانم خود را راضی کنم آن را ببلعم. من می‌ترسم تا ابد زندگی کنم. این تنها عیب گیاه‌خواری است.}
• _{جنایت‌ها کمتر از جنایت نیستند وقتی در آزمایشگاه‌ها و تحت عنوان تحقیق پزشکی انجام شوند.}
• _{بدترین گناه در مقابل موجودات پایین‌تر، نفرت از آنها نیست بلکه بی‌تفاوتی نسبت به آنهاست. این (بی‌تفاوتی) جوهر نامردمی است.}
• _{مواقعی وجود دارد که ما قدرت آن را نداریم که مانع از بی‌عدالتی شویم ولی هیچ گاه زمانی وجود نخواهد داشت که نتوانیم اعتراض کنیم.}
• _{برخی از من می‌پرسند چکار می‌کنی که جوان‌تر از سن خود به نظر می‌رسی؟ من مطابق سن خود به نظر می‌رسم، دیگران پیر‌تر از سن خود به نظر می‌رسند. از کسانی که جنازه می‌خورند چه انتظاری دارید؟}
• _{حیوانات دوستان من هستند… و من دوستانم را نمی‌خورم.}
• _{فکری با کالیبر مغز من نمی‌تواند از گاو تغذیه کند.}
• _{کسی با قدرت معنوی من نمی‌تواند جنازه‌ها را بخورد.}
• _{تا زمانی که گور‌های زندۀ حیوانات کشته شده هستیم، چگونه می‌توانیم انتظار شرایط ایده‌آ‌ل روی زمین را داشته باشیم؟}