گیاهخواری و حقوق حیوانات

گیاهخواران و حقوق حیوانات
همانطور که شاهد هستیم در سالهای اخیر نوع نگاه به حیوانات و حقوق آنها در جوامع مختلف تغییر کرده و تحولات بنیادی داشته است. از یک سو دیدگاههای اخلاقی مردم نسبت به حیوانات تغییر کرده و از سوی دیگر نهادها و سازمانهای مردم نهاد در گسترش حقوق حیوانات در سراسر دنیا در حال فعالیت بیشتر هستند. همچنین در حال حاضر خیلی از جرم شناسان آزار و اذیت حیوانات را بعنوان جرم در نظر گرفته اند که پیگرد قانونی دارد. از طرف دیگر خیلی از مدافعان حقوق حیوانات به جنبه های مختلف قربانی شدن گونه های مختلف حیوانی پرداخته اند که در نتیجه عواملی چون آلودگی هوا، آلودگی صوتی، آلودگی نوری و ... در بردارد.
اما در ادیان مختلف نسبت به آزار و اذیت حیوانات بارها سخن رانده شده، از جمله دین اسلام. به گفته قرآن هر ذره از عالم هستی دارای ادراک و شعور بوده و هوشمندانه و با زبان ویژه خود خدای متعال را تعظیم و تسبیح می کند. دین مبین اسلام در هزار و چهارصد سال پیش با لطافت و دقت به این مسأله پرداخته است و معتقد است انسان بعنوان اشرف مخلوقات مکلف به رعایت حقوق سایر جانوران است و احادیث مختلفی در مورد منع آزار جسمی حیوانات، چگونگی رفتار با چهارپایان، هشدار به شکار و شکارچیان و دیه حیوانات آمده است.
از دیگر ادیانی که نسبت به حیوانات مدارا در پیش گرفته دین هندو است.
آئین هندو یکی از کهن ترین آئین در جهان است که از آغاز پیدایش خود دستورهای ویژه ای در مورد قربانی و ذبح حیوانات داشته است. به باور هندوها همه جانوران از یک انسان مولد آغازین و توسط خدایان پدید آمدند مسأله ای که باعث تغییر نگرش به باورمندان این آئین شد.
از طرف دیگر آئین جین و بودا تأثیر شگرفی بر نگرش هندویسم نسبت به حیوانات و جانوران بوجود آورد و بعداً خدایان خود را انسانهای حیوان نما تصور کردند. همچنین باور به تناسخ خود نوعی هم ذات پنداری با جانوران بود که در این آئین بوجود آمد، پس در آئین و دین هندو حیوانات از جمله گاو بسیار مقدس شمرده شد و به تناسب آن آزار به هر حیوانی گناه نابخشودنی شمرده شد.
در مورد حقوق حیوانات و مسائل زیست محیطی و ... بارها سخن گفته شده و سخن از آن ممکن از حوصله خوانندگان خارج باشد، لذا بصورت مختصر در این رابطه خواهیم نوشت.
در آئین و ادیان دیگر نیز حیوانات مورد احترام بودند که از آوردن آن صرف نظر می کنیم.
سوال اینجاست آیا تا به حال با خود فکر کرده اید که حیوانات نیز مانند انسانها احساس دارند، درد را می فهمند، مهربانی را درک می کنند و ...
در همین راستا حامیان و طرفداران حقوق حیوانات به این باورند که ایجاد درد و رنج به حیوانات خلاف نظر کائنات است. پس نگهداری حیوانات در باغ وحش، سیرک و ... اسارات حیوانات و درد و رنج آنها را به همراه دارد. آنها معتقدند که حیوانات نیز مانند انسانها دارای حقوق قانونی و اخلاقی هستند که آسیب رساندن به آنان خلاف قانون طبیعت است. و در جهان کمپینهای مختلفی به راه انداختند، سخنرانیهای مختلفی انجام دادند و به دفاع از حقوق حیوانات و طبعت پرداختند.
اکثر طرفداران حقوق حیوانات مخالف کشته شدن هر جانوری هستند، آنها خوردن گوشت حیوانات را نهی می کنند و معتقدند دست انسانهایی که به خون حیوانات آلوده می شود آن انسان شایسته تقدیر نیست. لذا برای دفاع از حقوق آنها می بایست گیاهان را جایگزین گوشت حیوانات کرد. با این کار هم به طبیعت احترام گذاشته اند و هم از آلوده شدن زمین جلوگیری می کنند، همچنین باعث می شود کسانی که به جای حیوانات از گیاهان استفاده می کنند خوی آرامتری دارند.
این مساله باعث ایجاد متد فکری جدیدی شد به نام رژیم غذایی گیاهخواری را در سراسر دنیا مطرح کنند. در این راه بسیاری از بزرگان از این متد و روش غذایی تبعیت کردند.